Żółtaczka, WZW – Wirusowe Zapalenie Wątroby

Zgodnie z informacjami potwierdzonymi przez

Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC)

oraz Państwowy Zakład Higieny (PZH),

obecnie w Europie trwa ognisko wirusowego zapalenia wątroby typu A (WZW A zwane potocznie „żółtaczką pokarmową”),

w którym zachorowania głównie dotyczą mężczyzn mających kontakty seksualne z mężczyznami (ang. MSM).

Już na wstępie chciałbym zaznaczyć, że porywam się na kolejny zdrowotny temat rzekę i dlatego wszelkie wątpliwości, niedopowiedzenia i pytania odnośnie tematu proszę kierować do mnie osobiście lub w komentarzu – postaram się odpowiedzieć szybko i solidnie, choć α i ω nie jestem.

Żółtaczka, WZW czy żółtaczka zakaźna, nazw tej przypadłości krąży wiele mimo, że tylko jedna w sposób prawie prawidłowy opisuje to schorzenie: hepatitis lub WZW (wirusowe zapalenie wątroby) (+dany rodzaj hepatitis najczęściej wskazujący konkretną przyczynę).

Powszechna wiedza społeczeństwa na temat WZW (hepatits) jest z jednej strony dość obszerna a z drugie strasznie wybiórcza i niestety często fałszywa, przekłamana, przekoloryzowana lub wyolbrzymiona.

Czym jest zatem WZW?

Wirusowe zapaleni wątroby to choroba tegoż narządu wywołana określonym typem lub/i typami wirusa. Często określana mianem żółtaczki, mimo iż określenie to jest nieprawidłowe i niemedyczne, a odnosi się jedynie do charakterystyki objawów tej choroby – zażółcenia skóry lub białek oczu, choć zależy to od rodzaju WZW i jego przebiegu. Bywają bowiem takie rodzaje WZW, w których zażółcenie nie występuje.

Co wywołuje WZW/hepatitis?

Przeciętny przechodzień zapytany o przyczyny WZW wskaże prawidłowo prawdopodobnie dwie, może trzy przyczyny WZW i prawdopodobnie wynika to z faktu, że w swoim życiu zmuszony był poddać się zabiegowi chirurgicznemu, robił tatuaż i/lub został celowo zaszczepiony przeciwko WZW.

Mało jednak kto wie, że przyczyn zachorowań na WZW jest dużo więcej. I tak samych tylko wirusów swoistego wirusowego zapalenia wątroby jest 6, oznaczonych literami od A do G z pominięciem F. Ponadto WZW wywołać mogą też adenowirusy (wywołują najczęściej choroby oczu, ukł. oddechowego i przewodu pokarmowego) oraz wirusy takich chorób jak: grypa, świnka, różyczka, cytomegalia, opryszczka, mononukleoza zakaźna, ospa i półpasiec, czy żółta febra.

WZW może być wywołane również wirusami Coxackie B – odpowiedzialnymi za  zakaźne zapalenie mięśnia sercowego, zakaźne zapalenie osierdzia, chorobę bornholmską i wieloukładową chorobę noworodków.

Jakie są typy WZW i jakie są drogi zakażenia?

WZW typu A (HAV)

To tzw. żółtaczka pokarmowa. Zakażenie następuje poprzez przewód pokarmowy, przez kontakt z wydzielinami chorego lub produktami zakażonymi (epidemie mleczne, wodne itp.). Na uwagę zasługuje fakt, że HAV może przez długi czas utrzymywać się w środowisku przy dużej wilgotności. Czas wylęgania to 2-6 tygodni (średnio 28 dni).

Wirus namnaża się najpierw w przewodzie pokarmowym, następnie dochodzi do wiremii, po czym (prawdopodobnie) dochodzi do zakażenia wątroby i powstania objawów chorobowych. W wyniku tego zakażenia dochodzi do zapalenia wątroby.

Zachorowania występują głównie latem i wczesną jesienią choć nie do końca wiadomo dlaczego. Wiązanie aktywności wirusa HAV z temperaturą nie potwierdziło przypuszczeń, że wirus ten jest aktywniejszy w wyższych temperaturach lub wyższej wilgotności. Do grup ryzyka należą: osoby wyjeżdżające na wakacje w rejony endemiczne, zatrudnione na oddziałach dziecięcych w szpitalach, przedszkolach, laboratoriach medycznych, pracownicy kanalizacji.

Objawy wywoływane przez wirusa to osłabienie, senność, bóle głowy, brak apetytu, wstręt do potraw tłustych, czasami gorączka, pod koniec pobolewanie wątroby, żołądka.

Profilaktycznie przeciw WZW A stosuje się szczepienia ochronne; szczepienia są szczególnie zalecane dla osób podróżujących po świecie. Niemniej, najważniejszym sposobem zapobiegania rozpowszechnianiu się HAV jest higiena – przede wszystkim mycie warzyw i owoców przed spożyciem, mycie rąk i naczyń.

WZW typu D.

Do zakażenia dochodzi drogą pozajelitową poprzez zakażone igły, strzykawki, narzędzia chirurgiczne i stomatologiczne, przetaczanie krwi zakażonej wirusami oraz wydzieliny organizmu: spermę, śluz szyjkowy. Nie występuje w kale, ślinie i łzach.

Zakażenie HDV w przypadku równoczesnego zakażenia WZW typu B znacznie nasila postęp choroby. Szczepionka przeciw wirusowi zapalenia wątroby typu B chroni również przed HDV, ponieważ może się on replikować tylko w obecności wirusa HBV.

Leczenie przewlekłego zapalenia wątroby typu D jest aktualnie niezadowalające. Leki stosowane w terapii wirusowego zapalenia wątroby typu B w większości są nieskuteczne przy zakażeniu HDV. Jedynym czynnikiem, który ma jakiś skutek leczniczy w przebiegu tego zapalenia wątroby jest interferon alfa, który jest skuteczny tylko w około 20% przypadków. Transplantacja narządu z reguły wiąże się z wtórnym zakażeniem przeszczepu.

WZW typu E.

Wirus typu E występujący endemicznie w Azji Środkowej i Południowo-Wschodniej oraz w Afryce Północno-Wschodniej. Została opracowana szczepionka, którą wprowadzono ją rynek chiński. Bronić się można, przestrzegając takich samych zasad jak w przypadku WZW A. Okres wylęgania trwa od 2 do 9 tygodni. W Polsce zdarzają się przypadki przywleczenia choroby z wycieczek zagranicznych, dlatego warto zawsze po powrocie z dalekiej podróży poddać się badaniom, szczepieniu i/lub kwarantannie.

Wirus GB-C, GBV-C (dawniej wirus zapalenia wątroby typu G, HGV, HPgV).

Wirus ten jest w stanie zarażać ludzi, jednak dotychczasowe badania nie odpowiedziały jeszcze na pytanie czy jest on faktycznie chorobotwórczy. Obecnie prowadzone są badania nad jego wpływem na układ odpornościowy u osób zakażonych jednocześnie HIV-1 i GBV-C.

Pierwsze nazewnictwo wirusa swoją historią sięga do roku 1967, kiedy to wykazano prawdopodobieństwo obecności wirusa na podstawie szczegółowych badań na pacjencie w Chicago, u którego wystąpiły potransfuzyjne oznaki zapalenia wątroby. Domyślano się, że powodował je wirus nie-A, nie-B i nazwano go od inicjałów pacjenta (roboczo) GB. Dopiero w połowie lat 90. zbadano tego wirusa bliżej.

W połowie lat 90. prowadzono także badania nad odkrytymi wirusami GBV-A i GBV-B. W końcu uznano, że te wirusy, czyli HGV, GBV-A, GBV-C (także HCV), są różnymi wirusami, spokrewnionymi ze sobą. Początkowo wirus GB-C podejrzewano o wywoływanie wirusowego zapalenia wątroby, jednak replikuje się on głównie w limfocytach i słabo, jeśli w ogóle, w komórkach wątroby. Dlatego też prawdopodobnie niebawem zostanie od wykreślony z listy wirusów wywołujących bezpośrednio WZW.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B.

Wywołane jest zakażeniem wirusem typu B (HBV) występujące u człekokształtnych, dawniej określane mianem żółtaczki wszczepiennej. Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B powoduje zapalenie wątroby, wymioty, żółtaczkę i rzadko śmierć. Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B może powodować marskość wątroby i raka wątrobowokomórkowego. Zakażeniu wirusem HBV można zapobiegać poprzez szczepienia ochronne.

Wirus przenoszony jest poprzez kontakt z zakażoną krwią oraz płynami ustrojowymi. Innymi czynnikami ryzyka są praca w zakładach opieki zdrowotnej, transfuzje krwi, dializy, akupunktura, wykonywanie tatuażu, czy korzystanie z tych samych przyborów higienicznych. Wirusowe zapalenie wątroby typu B nie przenosi się poprzez trzymanie się za ręce, korzystanie z tych samych sztućców, całowanie, przytulanie, kaszel, kichanie lub karmienie piersią.

Wirus zapalenia wątroby typu B przenosi się podczas kontaktu z zakażoną krwią lub płynami ustrojowymi zawierającymi krew, i nie tylko podczas znacznie rzadszego kontaktu krwi własnej z krwią nosiciela, jaki przenosi wirusa zapalenia wątroby typu C.

Możliwe formy przenoszenia wirusa zapalenia wątroby typu B obejmują, m.in.:

  • Naruszenie ciągłości skóry skażonymi narzędziami (tatuaże, zabiegi kosmetyczne, fryzjerskie, stomatologiczne)
  • Zakażenie płodu i noworodka od matki nosicielki
  • Przetoczenia krwi i jej produktów
  • Kontakty seksualne bez zabezpieczenia z nosicielem wirusa

Wirus HBV w dużych ilościach występuje we krwi i w wątrobie. Namnażanie przebiega głównie w komórkach wątroby (w niewielkim stopniu prawdopodobnie także w limfocytach) – stąd schorzenia jakie wywołuje są różnymi postaciami zapalenia wątroby.

Można wyróżnić:

  • zakażenia bezobjawowe, z pełnym wyleczeniem i nabyciem odporności (80% przypadków)
  • słabo wyrażone zakażenia objawowe z pełnym wyzdrowieniem
  • ostre zapalenie wątroby, często z żółtaczką (mały odsetek przypadków)
  • piorunujące zapalenie wątroby z wysoką śmiertelnością (0,1% przypadków)
  • różnie wyrażone przewlekłe zapalenia wątroby (u dorosłych 7% przypadków)

Okres wylęgania wynosi od 6 tygodni do 6 miesięcy, po którym następuje mniej lub bardziej wyrażona faza ostra. W 80% przypadków choroba przebiega bezobjawowo lub skąpoobjawowo, w 10% przypadków pojawia się żółtaczka. Prawie zawsze zakażenie kończy się samoistnym wyleczeniem. W znikomej liczbie przypadków (0,1–0,5%) zakażenie rozwija się w nadostre zapalenie wątroby, z masywną martwicą komórek wątrobowych powoduje niewydolność wątroby (przeżywalność 20–30%). Zapalenie piorunujące może się rozwinąć u przewlekłego nosiciela wskutek nadkażenia HDV lub HCV.

Część zakażeń HBV (5–10%) przechodzi następnie w fazę przewlekłą. Przewlekłe zakażenie wiąże się z występowaniem marskości wątroby prowadzącą do wodobrzusza, żylaków przełyku, krwotoków do przewodu pokarmowego oraz encefalopatii wątrobowej (zakażenie układu nerwowego toksynami wątrobowymi) oraz zwiększonego ryzyka rozwoju raka wątrobowokomórkowego.

Ostremu zapaleniu wątroby towarzyszy utrata apetytu, nudności, wymioty, bóle mięśni, gorączka, ciemne zabarwienie moczu, następnie może występować żółtaczka. Żółtaczce towarzyszy zazwyczaj uporczywe swędzenie skóry. U 90% chorych brak jest specyficznych objawów wskazujących na zakażenie HBV. Zakażenie może być również całkowicie bezobjawowe i być nierozpoznane.

Przewlekłe zakażenie rozwija się u ok. 10% dorosłych i ponad 90% noworodków. Zazwyczaj jest prawie całkowicie bezobjawowe i wiąże się z przewlekłym zapaleniem wątroby, co w ciągu kilku lat może doprowadzić do marskości wątroby i/lub raka wątrobowokomórkowego.

Pojawia się wówczas osłabienie, zmęczenie, utrata apetytu, spadek masy ciała, wodobrzusze,  żółtaczka,  wybroczyny,  siniaki, powiększenie śledziony, hipogonadyzm i ginekomastia. Przewlekłe zakażenie HBV powiązano również z błoniastym kłębuszkowym zapaleniem nerek.

Testy służące do wykrycia wirusa zapalenia wątroby typu B obejmują badania krwi lub surowicy w celu wykrycia antygenów wirusowych lub przeciwciał wytwarzanych przez gospodarza. Interpretacja wyników jest złożona.

Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B zwykle nie wymaga leczenia. U 2–5% dzieci starszych i osób dorosłych infekcja przechodzi w stan przewlekły. Leczenie przeciwwirusowe może być wymagane w przypadku piorunującego zapalenia wątroby lub u osób z zaburzeniami odporności.

Chociaż żaden z dostępnych leków nie może usunąć infekcji, mogą powstrzymać replikację wirusa, co minimalizuje uszkodzenia wątroby. W 2016 roku, dziewięć leków dopuszczono do leczenia zapalenia wątroby typu B w Stanach Zjednoczonych i Unii Europejskiej.

HBV ulega zniszczeniu po 60 minutach podczas sterylizacji suchym powietrzem w temperaturze 160 °C, w autoklawie po 30 minutach. Gotowanie nie zabija HBV. Wrażliwy na środki dezynfekcyjne na bazie chloru. W temperaturze pokojowej lub zamrożony może przetrwać wiele lat. Wirus HBV jest bardzo mało wrażliwy na promieniowanie ultrafioletowe.

Profilaktycznie przeciw WZW B stosuje się szczepienia ochronne.

W Polsce od 1992 r. są szczepione profilaktycznie noworodki oraz pracownicy służby zdrowia, od kilku lat także młodzież. Zaleca się szczepienia przed zabiegami chirurgicznymi. Szczepionkę podaje się je podskórnie najczęściej według schematu 0-1-6 miesiąc. Możliwe jest szybkie uodpornienie według schematu 0-7-21 dzień, z dawką przypominającą po roku. Jest ono stosowane rzadko, gdyż daje mniejszą skuteczność. Stosowane np. przed zabiegami chirurgicznymi u osób wcześniej nieszczepionych lub w nagłych wyjazdach do stref endemicznych.

Nie ma potrzeby stosowania dawek przypominających, zalecając jedynie podawanie pojedynczej dawki szczepionki co 5-10 lat u chorych z niektórymi zaburzeniami immunologicznymi.

Istnieją szczepionki skojarzone np. zabezpieczające równocześnie przeciw HBV i HAV. Ich skuteczność jest taka sama jak szczepionki monowalentnej.

Nie istnieje możliwość zakażenia się wirusowym zapaleniem wątroby typu B poprzez szczepionkę, ponieważ szczepionka nie zawiera wirusów HBV, a jedynie jedno z białek strukturalnych wirusa.

Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C) 

To choroba zakaźna spowodowana przez wirusa zapalenia wątroby typu C (HCV) zajmująca głównie wątrobę. WZW C często przebiega bezobjawowo, ale jego przewlekła postać może prowadzić do marskości wątroby. W niektórych przypadkach osoby chore na marskość wątroby cierpią także z powodu niewydolności wątroby, raka wątroby, a także żylaków przełyku i żołądka.

Do zakażeń WZW C u ludzi dochodzi głównie wśród osób przyjmujących dożylnie narkotyki, poprzez korzystanie z niejałowego sprzętu medycznego oraz podczas transfuzji krwi. Szacuje się, że na WZW C cierpi od 130 do 170 milionów osób na całym świecie. Naukowcy rozpoczęli prace nad badaniem wirusa HCV już w latach 70. XX wieku, a jego istnienie potwierdzili w roku 1989. WZW C atakuje tylko ludzi i szympansy.

Faza ostra choroby tylko w 15% przypadków charakteryzuje się swoistymi objawami zakażenia. Najczęściej przebieg jest łagodny, a do niecharakterystycznych objawów należą:

  • zmniejszenie apetytu
  • zmęczenie
  • mdłości
  • bóle mięśniowo-stawowe oraz
  • utrata masy ciała

Tylko w ostrej fazie infekcji występuje żółtaczka. Faza ostra ustępuje bez leczenia u 10-50% osób, najczęściej u młodych kobiet.

U 80% osób zakażonych, choroba przechodzi w fazę przewlekłą. Podczas pierwszych kilkudziesięciu lat choroby objawy u większości są niespecyficzne lub całkiem ich brak. WZW C jest główną przyczyną występowania marskości wątroby oraz raka wątroby. U co trzeciej zakażonej osoby przez okres 30 lat dochodzi do rozwoju marskości wątroby, która częściej występuje u osób dodatkowo zakażonych wirusem WZW B lub HIV, oraz u alkoholików i osób płci męskiej.

Osoby, u których dochodzi do marskości wątroby, są 20 razy bardziej narażone na ryzyko zachorowania na raka wątroby. Ponadto, w przypadku alkoholików ryzyko jest 100 razy większe. WZW C jest przyczyną co trzeciego przypadku marskości wątroby i co czwartego przypadku raka wątroby.

Główną drogą rozprzestrzeniania się choroby w krajach rozwiniętych jest dożylne zażywanie narkotyków (ang. IDU – intravenous drug use), zaś w krajach rozwijających się choroba najczęściej roznosi się podczas transfuzji krwi oraz w trakcie wykonywania procedur medycznych, podczas których nie stosuje się środków bezpieczeństwa. W 20% przypadków źródła zakażenia są nieznane.

Dożylne przyjmowanie narkotyków to główny czynnik ryzyka zakażenia WZW C. Badania przeprowadzone w 77 państwach wykazały, że w 25 z nich wskaźnik zachorowań na WZW C wśród populacji przyjmującej dożylnie narkotyki wynosi 60-80%. W 12 spośród badanych krajów wskaźnik ten przekracza 80%. Aż 10 milionów osób przyjmujących narkotyki przez iniekcję jest zakażonych WZW C, z czego najwyższa liczba zachorowań występuje w Chinach (1,6 milionów), USA (1,5 milionów) oraz Rosji (1,3 milionów). Wskaźnik zakażeń WZW C wśród więźniów w USA jest od 10 do 20 razy wyższy w porównaniu z populacją ogólną, co badania przypisują zachowaniom wysokiego ryzyka, takim jak zażywanie narkotyków oraz tatuowanie się.

Transfuzje krwi, preparaty krwiopochodne oraz przeszczepy narządów wykonywane bez przeprowadzania badań przesiewowych pod kątem obecności wirusa HCV są często źródłem zakażenia. Odkąd w USA wprowadzono w 1992 roku rutynowe badania przesiewowe, wskaźnik zakażeń spadł z 1:200 jednostek krwi do 1:10 000 i w końcu do 1:10 000 000 jednostek krwi. Przyczyną utrzymywania się tego poziomu ryzyka jest fakt, że test laboratoryjny wskaże wynik pozytywny dopiero po 11-70 dniach od chwili zakażenia się wirusem WZW C (tzw. okienko serologiczne). Niektóre kraje nadal nie prowadzą badań przesiewowych pod kątem WZW C z uwagi na ich koszt.

W przypadku osoby, która przypadkowo zakłuje się igłą używaną wcześniej przez chorego z WZW C, istnieje 1,8% szans, że dojdzie do zakażenia. Ryzyko jest większe, gdy zakłuto się igłą iniekcyjną (z kanalikiem) oraz gdy rana jest głęboka. Niewielkim zagrożeniem jest kontakt krwi zdrowego człowieka ze śluzem osoby zakażonej, natomiast podczas styczności takiego śluzu z nienaruszoną powierzchnią skóry nie występuje żadne ryzyko.

Stosunki seksualne

Nie wiadomo, czy WZW C może być przenoszone drogą płciową. O ile istnieje związek między czynnościami seksualnymi wysokiego ryzyka a WZW C, o tyle niejasne jest, czy przenoszenie się choroby jest powodowane przez nieujawnione zażywanie narkotyków, czy sam stosunek seksualny. Dowody pozwalają podtrzymywać stanowisko, iż nie ma ryzyka zakażenia wśród par heteroseksualnych, które nie uprawiają seksu z innymi partnerami. Natomiast czynności seksualne stanowiące ryzyko to takie, które powodują znaczne uszkodzenia mechaniczne w kanale odbytu, np. penetracja analna, lub które występują razem z chorobami przenoszonymi drogą płciową (wraz z HIV lub owrzodzeniem genitaliów). Głównym zaleceniem w profilaktyce zakażeń HCV w czasie seksu jest stosowanie prezerwatywy.

Kolczykowanie i tatuowanie ciała

Tatuowanie ciała zwiększa ryzyko zarażenia o 2-3 razy. Źródłem infekcji może być niejałowy sprzęt lub skażenie wykorzystywanych barwników. Tatuaże lub piercing wykonane przed rokiem 1985 są szczególnym powodem do niepokoju, ponieważ techniki sterylizacji mogły być wówczas niewystarczające, aby eliminować wirusa. Ponadto ryzyko wystąpienia choroby jest proporcjonalne do wielkości tatuażu. Wysokie ryzyko zarażenia notuje się w więzieniach. W Stanach Zjednoczonych ponad połowa wszystkich osadzonych korzysta z tego samego niewyjaławianego sprzętu do wykonywania tatuaży. Natomiast rzadko zdarza się, aby tatuaż wykonany w autoryzowanym salonie, miał bezpośredni związek z zakażeniem wirusem HCV.

Styczność z zakażoną krwią

Środki higieny osobistej, takie jak maszynki do golenia, szczoteczki do zębów, zestawy do manicure oraz pedicure mogą mieć styczność z krwią zakażonego. Dzielenie ich z innymi naraża na kontakt z wirusem HCV. I choć w przypadku skaleczeń oraz innych podrażnień wywołujących krwawienie należy zachować ostrożność, tak normalny kontakt, jak przytulanie, całowanie lub korzystanie z tym samych naczyń i sztućców nie powoduje rozprzestrzeniania się wirusa WZW C.

Trwają obecnie prace nad szczepionkami, a rezultaty ich są bardzo zachęcające. Połączenie strategii profilaktycznych takich jak programy wymiany igieł oraz terapie dla osób nadużywających substancji odurzających pozwala zmniejszyć ryzyko wirusowego zapalenia wątroby typu C wśród narkomanów o około 75%. Na szczeblu krajowym bardzo ważne są badania przesiewowe dawców krwi oraz stosowanie uniwersalnych środków zapobiegawczych w instytucjach opieki medycznej.

HCV jest przyczyną przewlekłego zakażenia u 50–80% zakażonych. W prawie 40-80% tych przypadków udaje się zatrzymać dalszy rozwój choroby. W rzadkich przypadkach zakażenie może ustąpić bez leczenia. Osoby cierpiące na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C powinny unikać alkoholu oraz leków szkodliwych dla wątroby oraz powinny skorzystać ze szczepień przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.

W 2011 r. opracowywano ponad 100 leków na wirusowe zapalenie wątroby typu C. Wśród leków tych były między innymi szczepionki przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby, immunomodulatory oraz inhibitory cyklofilinowe. Te potencjalne nowe leki są rezultatem pełniejszego zrozumienia istoty wirusowego zapalenia wątroby typu C.

Obecnie na świecie prowadzonych jest ponad 190 różnych programów profilaktycznych i edukacyjnych dotyczących zakażeń wirusami zapalenia wątroby. Głównie odnoszą się one do profilaktyki zakażeń wirusem typu C i A, jednak w prawie każdym z nich porusza się kwestie zakażenia wirusem typu B. Skuteczność prowadzonych programów jest różna w zależności od rejonu świata i szczerze mówiąc nakładów finansowych na ich realizację. U naszych sąsiadów Niemców kilka tygodni temu wystartował nowy program profilaktyki WZWC, którego sponsorem jest MSD (firma farmaceutyczna produkująca szczepionki). Mimo marketingowego aspektu tej kampanii warto zwrócić uwagę na to, że jest ona bardzo bezpośrednia i efektywnie przygotowana, a zarazem jasna, zwięzła i na temat. Napisy na plakatach mówią same za siebie: Ładniejszy/lepszy bez WZW C. Kampania dostępna jest pod adresem:  www.msd-gesundheit.de/hepatitis/schoener-ohne/

FAQ

Czym jest WZW?

WZW czyli wirusowe zapalenie wątroby, to choroba wątroby wywołana wirusem.

Czy WZW jest śmiertelne?

I tak i nie. Samo nosicielstwo wirusów z grupy hepatotropowych nie jest śmiertelne, jednak choroby i dolegliwości jakie te wirusy wywołują, nieleczone lub w zaawansowanym stadium prowadzą do śmierci.

Czy to prawda, że epidemia WZW jest opanowana?

Nie. Pomimo ogromnej ilości środków przeznaczanych na profilaktykę i leczenie, epidemia, a właściwie pandemia WZW wciąż jest jednym z głównych problemów świata i jednym z pierwszych tematów dla WHO w kwestii badań i kontroli. W zależności od typu WZW (zależne od typu wirusa) można mówić o sezonowości epidemii lub o jej cofaniu się lub nasileniu.

Czy każdy może zakazić się WZW?

Tak. Wirusy wywołujące WZW atakują zarówno kobiety jak i mężczyzn w każdym wieku.

Czy WZW przenosi się w czasie seksu oralnego?

Tak. Jeśli jesteś szczepiony przeciwko WZW B (HBV) jesteś chroniony i ryzyko zakażenia jest praktycznie niemożliwe.

Czy WZW przenosi się w czasie seksu analnego?

Tak. Jeśli dojdzie do przerwania ciągłości tkanek i kontaktu z zakażoną krwią.

Czy wzajemna masturbacja jest czynnikiem ryzyka?

Podobnie jak powyżej, jeśli dojdzie do naruszenia ciągłości tkanek i kontaktu z zakażoną krwią, tak wzajemna masturbacja, szczególnie dość intensywna i agresywna może być czynnikiem ryzyka.

Czy WZW zakazić się mogą jedynie osoby poddające się zabiegom chirurgicznym?

Nie. W zależności od typu WZW zarazić się można poprzez kontakt z zakażoną żywnością (typy A i E), w czasie robienia tatuażu i/lub kolczykowania (typy B i C) lub w czasie seksu z (B i C) lub brania narkotyków drogą dożylną (typ C).

Czy WZW wywołuje tylko jeden wirus?

Nie. WZW może być wywołane całą gamą wirusów nie tylko hepatotropowych. Jak wspomniano w artykule mogą to być również wirusy popularnych chorób dziecięcych takich jak różyczka, świnka, ospa czy mononukleoza zakaźna.

Czy możliwe jest wyleczenie WZW?

W zależności od typu WZW i tak i nie. WZW typu A i E ustępują samoczynnie lub w wyniku zastosowanego leczenia. W przypadku typuów B i C występuje permanentne nosicielstwo, które w konkretnych warunkach może spowodować zachorowanie ponownie.

Czy istnieje szczepionka przeciw WZW?

Obecnie istnieją dwie skuteczne szczepionki przeciwko typowi A i B. Na pozostałe typy wirusa nie ma szczepionek, mimo że trwają intensywne prace nad szczepionką dla typu C. Szczepionka na WZW B daje krzyżową ochronę na typ D.

Czy wirus WZW może przetrwać poza organizmem człowieka?

Tak. Nawet do 50 lat w formie zamrożonej i nie jest do tego konieczna obecność w krwi. Wirusy WZW są mało podatne na promieniowanie ultrafioletowe (szczególnie typ B ).

Czy wizyta u dentysty niesie ryzyko zakażenia?

W obecnych czasach w krajach rozwiniętych, gdzie w opiece zdrowotnej przestrzega się podstawowych zasad higieny i sterylizacji nie ma takiej możliwości, gdyż każde medyczne narzędzie wielokrotnego użytku MUSI być poddanie sterylizacji wieloetapowej po każdym użyciu.

Czy robienie tatuażu w renomowanym salonie niesie  ryzyko zakażenia?

Ryzyko zakażenia w salonach, które poddają swoje narzędzia sterylizacji wieloetapowej, przestrzegają zasad higieny a pracownicy są w temacie zakażeń przeszkoleni i posiadają odpowiednią wiedzę, jest bliskie zeru. Nie można jednak wykluczyć, że taka sytuacja nie zdarzy się. Prawdopodobieństwo jest jednak prawie zerowe.

Czy WZW dotyczy tylko dorosłych?

Nie. Na WZW zapadają również dzieci. W zależności od typu wirusa zakażenia i zachorowania u dzieci dają różne objawy i przebieg choroby bywa różny niż u dorosłych. Dzieci częściej zapadają na zakażenia wywołane wirusami typu A (spożywanie owoców i warzyw wprost z drzewa lub wyrwane z ziemi i nie umyte. Dzieci również zdecydowanie lepiej znoszą zakażenie wirusami typu B – być może wynika to z większych możliwości regeneracji hepatocytów.

Czy osoby chore na WZW lub będące nosicielami wirusa mogą mieć dzieci?

Tak, należy jednak pamiętać o tym, że wirus typu B i C przenoszone są z matki na dziecko w większości przypadków.

Czy istnieje jakieś powiązanie między zakażeniem WZW B/C a innymi chorobami przenoszonymi drogą kontaktów seksualnych?

Tak. Rzecz szczególnie istotna w zakażeniach WZW B i/lub C to fakt, że w ponad połowie przypadków zakażenia wirusem HIV dochodzi także do zakażenia wirusem HBV lub HCV. Wynika to z faktu, że oba wirusy obecne są we krwi. Dlatego za każdym razem gdy dojdzie do zakażenia HIV osoba badana jest automatycznie w kierunku zakażenia HBV i HCV.

Ponadto badania w kierunku zakażenia HBV/HCV prowadzone rutynowo w przypadku wykrycia jakiegokolwiek innego zakażenia STD, szczególnie w przypadku stwierdzenia kiły, rzeżączki czy chlamydii.

Autor

Cezary Stawecki – kontrybutor blog.refform.pl skąd pochodzi cały powyższy tekst (udostępniony za zgoda blog.refform.pl).
Jest specjalistą zdrowia publicznego, promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej w zakresie profilaktyki STD oraz zachowań seksualnych.