Związki nieformalne w Polsce: jakie kroki prawne możesz zrobić już teraz?

W Polsce, w obliczu braku formalnego uznania związków jednopłciowych, kluczowe staje się sporządzenie odpowiednich dokumentów, które mogą pomóc w ochronie partnerów w sytuacjach życiowych – zarówno w codziennych sprawach, jak i w sytuacjach kryzysowych. W niniejszym artykule przedstawiamy wzory trzech dokumentów: pełnomocnictwa, testamentu oraz umowy partnerskiej, które umożliwiają prawne usankcjonowanie związku. Dokumenty te można dostosować do indywidualnych potrzeb, a w razie wątpliwości – skonsultować z prawnikiem.

Dokumenty przedstawiamy dzięki uprzejmości Łukasza Zjawińskiego z krakowskiej Federacji Znaki Równości, który prowadził wykład „Prawne instrumenty zabezpieczenia związku osób tej samej płci” dla uczestników XIV Bear & VIII Fetish Camp (Ocypel, maj/czerwiec 2024).

Wstęp od autora:

W załączeniu przedkładamy dokumenty stanowiące próbę prawnego usankcjonowania związku między osobami, które nie mogą lub nie chcą zawrzeć małżeństwa. Na dokumenty te składają się: pełnomocnictwo, testament i umowa. Należy podkreślić, że przedstawione dokumenty zostały sporządzone po to, aby w możliwie najpełniejszy i jednocześnie najprostszy sposób usankcjonować prawnie funkcjonowanie związku dwóch osób. Oznacza to jednak, że zakres uprawnień przyznawanych drugiej osobie na podstawie tych dokumentów jest dość szeroki i mogą one nie w pełni odpowiadać sytuacji każdego związku. W związku z tym w razie chęci zmodyfikowania zakresu udzielanych uprawnień lub wątpliwości sugerujemy kontakt z prawnikiem.

Odnosząc się do poszczególnych dokumentów, należy wskazać, że pełnomocnictwo obejmuje bardzo szeroki zakres uprawnień, które są udzielane innej osobie. Możliwe jest modyfikowanie jego treści poprzez usunięcie poszczególnych jego części.

W zakresie testamentu należy wskazać, że dostępne są także inne formy testamentu, zaś przedstawiona w tym zakresie informacja dotyczy tych form, które mogą mieć największe zastosowanie w praktyce.

Przedstawiony projekt umowy ma przede wszystkim znaczenie symboliczne, zaś jej prawne znaczenie jest niestety w obecnym stanie prawnym znikome. Jej główny cel to potwierdzenie między małżonkami oraz dla innych osób więzi istniejącej między partnerami, oraz zasad ich relacji, jednak przy ograniczonej możliwości prawnego egzekwowania jej zapisów.